Wat is IBD bij de hond?
Een chronische ontstekingsziekte van de ingewanden (IBD) is, zoals zijn naam aangeeft, een ontsteking van het spijsverteringskanaal en meer bepaald van de darmen. Ook de maag en de dikke darm kunnen worden aangetast.
Deze aandoening is chronisch, dit betekent dat ze duurt in de tijd. Ze wordt soms chronische enteropathie genoemd en is verwant aan de ziekte van Crohn bij de mens.
De ziekte wordt veroorzaakt door cellen, witte bloedcellen die abnormaal aanwezig zijn in de spijsverteringswand en de werking ervan dus verstoren. De herhaaldelijke ontstekingen veroorzaken een verdikking van het spijsverteringsslijm, dat hierdoor de voeding niet meer correct zal opnemen. De doorgang van het voedsel wijzigt, wat aan de basis van de symptomen ligt.
De oorsprong van IBD is niet eenvoudig vast te stellen, maar vaak zijn er meerdere factoren in het spel: de hond heeft meestal een overgevoelig organisme en dus een immuunontregeling die aan de oorsprong ligt van de ontsteking van het spijsverteringskanaal. Soms treedt de ziekte op als gevolg van parasieten, infecties, allergieën of voedselintolerantie.
Sommige rassen hebben er een genetische aanleg voor:
- de Duitse herder,
- de Weimaraner,
- de Border Collie,
- de Basenji
- de Ierse setter,
- de Boxer…
Wat zijn de kenmerkende symptomen van de ziekte?
De eerste tekenen verschijnen in het algemeen op volwassen leeftijd. De getroffen honden hebben een omgewerkt ingewandenslijmvlies door de permanente ontsteking die aan de oorzaak ligt van klinische tekenen zoals:
- Braken,
- Diarree soms met bloed of slijm,
- Winderigheid,
- Minder of meer eetlust,
- Buikpijn,
- Borborygme (= geborrel),
- Gewichtsverlies,
- Minder activiteit,
- Droge en doffe vacht en zelfs haarverlies,
Deze klachten kunnen over een heel lange periode evolueren (meerdere weken, soms meerdere maanden en zelfs jaren). Ze kunnen terugkeren in de vorm van herhaaldelijke crisissen waarvan de frequentie met de tijd toeneemt of die permanent aanwezig zijn.
Hoe deze aandoening diagnosticeren?
De aanwezigheid van een IBD bevestigen, is niet eenvoudig. Er zal eerst een minutieus klinisch onderzoek door uw dierenarts worden uitgevoerd die u eveneens vele vragen zal stellen over de voorgeschiedenis en de levenswijze van uw dier.
In een eerste fase moeten alle andere ontstekingsoorzaken van het spijsverteringsstelsel worden uitgesloten: aanwezigheid van een vreemd lichaam, tumoren, parasitisme (darmwormen) of elke andere aandoening: aandoeningen van de lever, van de galblaas en van de pancreas.
In een eerste fase kan uw dierenarts om deze hypotheses te controleren bloedanalyses, uitwerpselanalyses (coproscopie) en beeldanalyses (echografie, radiografie) uitvoeren om de verschillende organen van het abdomen te bekijken.
Indien deze hypotheses uitgesloten werden, wordt de zekerheidsdiagnose gebaseerd op de uitvoering van biopsies, namelijk kleine monsters van het spijsverteringsslijmvlies die onder algemene verdoving worden genomen tijdens een ingreep of een endoscopie. Indien hun laboratoriumanalyse een infiltratie van de wand door witte bloedcellen aantoont, wordt de diagnose bevestigd.
Een IBD wordt dus bevestigd nadat er een spijsverteringsontsteking wordt vastgesteld en alle andere oorzaken van deze ontsteking worden uitgesloten.
Hoe de chronische ontstekingsziekte van de ingewanden bij de hond behandelen?
Een hond kan niet genezen van een chronische darmontstekingsziekte, maar de symptomen kunnen beperkt worden. Er zijn meerdere therapeutische benaderingen denkbaar die gecombineerd kunnen worden en die bij uw dierenarts zullen worden voorgesteld:
- Voedsel: er zal hyperverteerbaar en/of hypoallergeen voedsel worden voorgeschreven dat evenwichtig is aan vezels en rijk aan eiwitten zonder risico op intolerantie- of allergiereacties. Op de markt bestaat er gespecialiseerde industriële voeding van dit type. Een dagelijks rantsoen is eveneens denkbaar maar moeilijker in de praktijk om te zetten. Soms kan een wijziging in de voeding volstaan om de crisissen onder controle te houden. Deze wijziging moet echter heel strikt worden nageleefd om elke terugkeer van klinische tekens te vermijden.
- Probiotica en prebiotica kunnen aan het rantsoen worden toegevoegd en kunnen het microbioom van de hond verbeteren.
- Antibiotica kan worden voorgeschreven voor een lange of minder lange duur volgens de reactie van het organisme.
- Corticoïden, immuunsuppressieve medicijnen: voor ernstige gevallen, indien geen enkele van de hierboven vernoemde therapieën volstaat om de crisissen te beperken, kunnen er, soms voor het hele leven van het dier, ontstekingsremmers noodzakelijk zijn.
- Behandeling van de symptomen: in geval van crisis kunnen er verterings-, antibraak- en antidiarreeverbanden worden voorgeschreven om de hond snel te verlichten.
Er moeten regelmatig klinische en biologische opvolgingen (bloedanalyses) worden uitgevoerd om de medicijndosissen aan te passen en de afwezigheid van schadelijke bijwerkingen te controleren.
Wat is de prognose bij een getroffen hond?
Elke getroffen hond zal anders op de behandeling reageren. Voor sommigen zal een wijziging in de voeding volstaan om de symptomen onder controle te houden. In dat geval is de prognose heel goed en zal zijn levensverwachting er niet door worden verlaagd.
Voor anderen zullen, ondanks de vele gecombineerde behandelingen, de klinische tekens blijven bestaan of te snel terugkeren waar in dit geval de prognose minder rooskleurig zal zijn.
Tot op vandaag bestaat er geen enkele curatieve behandeling voor IBD. Het is echter geen dodelijke ziekte en de meeste getroffen honden slagen erin een goede levenskwaliteit te hebben met een aangepaste verzorging.
IBD bij de hond
IBD bij de hond is dus een aandoening die veroorzaakt wordt door een in de tijd durende ontsteking van de spijsverteringsslijmvliezen en die meerdere oorzaken kunnen hebben. Er is bijna altijd een immuunontregeling aanwezig bij de getroffen honden. De symptomen zijn maag-darmklachten, met braken en diarree in de vorm van crisissen of die zich over meerdere weken, zelfs meerdere maanden, uitstrekken.
De diagnose is niet gemakkelijk te stellen en gebeurt in eerste instantie door uitsluiting van talrijke mogelijke ontstekingsoorzaken om vervolgens over te gaan tot een biopsie onder algemene verdoving door een dierenarts. Eens bevestigd, bestaat de behandeling meestal uit een wijziging in de voeding naar een hyperverteerbaar en hypoallergeen dieet. In ernstigere gevallen zullen ontstekingsremmers en zelfs immuunsuppressieve medicijnen noodzakelijk zijn.
De meeste honden die door IBD getroffen worden (chronische ontstekingsziekte) slagen erin een goede levenskwaliteit te behouden mits een aangepaste verzorging.