Het syndroom van Cushing bij honden

Wat is het syndroom van Cushing en hoe wordt het veroorzaakt?

 Het syndroom van Cushing, ook bekend als hyperadrenocorticisme, is een endocriene aandoening die secundair is aan abnormaal hoge activiteit van de klieren van de bijnieren.

Deze kleine klieren bevinden zich boven de nieren en worden aangestuurd door de hypofyse, een gebied aan de basis van de hersenen dat onder andere de productie van het hormoon Cortisol regelt, dat door door de bijnieren wordt geproduceerd. Dit wordt de adrenocorticotrope as genoemd.

Te veel cortisol

Bij honden die aan de aandoening van Cushing lijden, produceren deze klieren te veel cortisol.

Dit hormoon is betrokken bij het metabolisme, en is belangrijk voor o.a. de regulering van de bloedsuikerspiegel, evenals de balans van eiwitten en lipiden.

Een teveel aan cortisol in het bloed, d.w.z. hypercortisolemie, kan dan de organen en spieren van het dier beschadigen, en dus de gezondheid in het algemeen.

Er zijn drie vormen van de ziekte

- De hypofysevorm, de meest voorkomende (aangetroffen in 85% van de gevallen).

- De bijniervorm, die zeldzamer is (ongeveer 15% van de gevallen).

- De iatrogene vorm: secundair aan langdurige toediening van corticosteroïden.

Deze aandoening treft vaak honden ouder dan 10 jaar.

Hier vindt u een overzicht van kleine rassen die vatbaar zijn voor de ziekte van Cushin en voor hypofysetumoren:

• Poedel,
• Yorkshire terriër,
• Teckel,
• Lhasa Apso,
• Jack Russell
• …

De bijniertumoren treffen vooral grotere hondenrassen, zoals de Boxer.

Wat zijn de kenmerkende symptomen van de ziekte bij honden en is deze ziekte ernstig?

Heeft de hond pijn?

Bij een hond met hyperadrenocorticisme is het metabolisme veranderd door de overmaat aan cortisol die alle organen aantast. Er kunnen heel uiteenlopende symptomen worden waargenomen:

- Verhoogde dorst en drang om te plassen, dit wordt PUPD (polyuropolydipsie) genoemd

- Verhoogde eetlust

- Spierafbraak

- Grote, opgezwollen buik

- Zwaarlijvigheid

- Vermoeidheid, hijgen

- Afwezigheid van loopsheid bij vrouwtjes

- Kleine testikels bij mannetjes

- Huidaandoeningen: haaruitval, doffe vacht, frequente huidinfectie. 

- Neurologische aandoeningen: toevallen, verlies van gezichtsvermogen 

- Secundaire infecties: urineweginfectie, huidinfectie, longontsteking, enz.

Het verloop van de ziekte van Cushing bij honden: versnelde veroudering en het ontstaan van gezondheidsproblemen

Over het algemeen is er sprake van vroegtijdige veroudering van de hond: het kan lijken alsof het dier "een beetje ouder is geworden".

Hyperadrenocorticisme kan ook het optreden van andere gezondheidsproblemen bevorderen, zoals diabetes (bij 20% van de zieke honden), nierfalen, hartproblemen, hoge bloeddruk, ontsteking van de alvleesklier, enz. Het is daarom belangrijk om de ziekte vroeg te diagnosticeren om dit soort complicaties te voorkomen.

Hoe wordt dit syndroom gediagnosticeerd?

Als uw hond symptomen heeft die wijzen op de ziekte van Cushing, kan uw dierenarts verschillende testen uitvoeren om de diagnose te bevestigen.

Hiervoor is het noodzakelijk om de werking van de bijnieren te controleren door een stof te injecteren die hun werking beïnvloedt (ACTH), en om het cortisolniveau in het bloed voor en na de injectie te meten.

Er bestaan ook andere testen. Uw dierenarts zal de meest geschikte voor de situatie kiezen.

Soms kunnen beeldvormende testen (echografie, CT-scan, MRI) nodig zijn om de hypofyse en bijnieren te visualiseren om te zoeken naar de aanwezigheid van een tumor.

Een volledige bloedtest en een urineonderzoek zijn ook nodig.

Hoe kan de ziekte van Cushing bij honden worden behandeld en genezen?

Er zijn twee soorten behandeling voor dit syndroom.

Medicamenteuze behandeling: Deze medische behandeling wordt het meest gebruikt.

Deze behandeling bestaat uit de dagelijkse toediening van een molecuul met de naam trilostaan, dat de hoeveelheid cortisol die door de klieren wordt geproduceerd, vermindert.

Deze behandeling moet levenslang dagelijks worden uitgevoerd. De kosten van een levenslange behandeling kunnen hoog oplopen. Bij Santévet zijn dit kosten die worden vergoed door de hondenziektekostenverzekering.

Chirurgische behandeling: In het geval van een bijniertumor is het soms mogelijk om operatief in te grijpen om de aangetaste klier te verwijderen, maar dit is een complexe operatie die niet zonder risico is.

Het is noodzakelijk om vooraf te controleren of de tumor lokaal niet te invasief is en dat er geen metastase is.

Evolutie en levensverwachting

Voor en na de behandeling

Indien onbehandeld, vordert de ziekte en worden de klinische symptomen steeds ernstiger, wat een grote invloed heeft op het levenscomfort van de hond.

Zodra de medicamenteuze behandeling echter met de juiste dosis is opgestart, is er een snelle verbetering van de algemene toestand van het dier, wat de levensverwachting kan verlengen.

Wat is de prognose voor een aangetaste hond?

In het geval van een chirurgische behandeling van een bijniertumor zonder metastasen, is de prognose uitstekend.

Als de tumor die hyperadrenocorticisme veroorzaakt echter kwaadaardig is, kunnen metastasen zich verspreiden naar andere organen. In dat geval is de prognose slecht en zal de levensverwachting afnemen.

Zodra de ziekte van Cushing bij honden is bevestigd, kan de behandeling worden gestart: bij afwezigheid van complicaties of de aanwezigheid van een kwaadaardige tumor verbeteren de klinische symptomen snel en is de levensverwachting van de hond redelijk goed.