Plast je kat of sproeit je kat?
Voordat we de reden(en) van het plassen in huis en mogelijke oplossingen zoeken, is het noodzakelijk vast te stellen of je kat plast of sproeit. Plassen en sproeien zijn namelijk twee verschillende zaken. Sproeigedrag komt vaker voor bij niet-gecastreerde katten dan bij gecastreerde/gesteriliseerde katten. En, zoals vroeger vaak fout werd gedacht, kunnen niet alleen katers sproeien, maar ook poezen!
Hoe weet je nu of je kat sproeit of plast? Sproeien is vrij makkelijk te herkennen. De staart trilt tijdens het sproeien en de urinestraal, vaak een vrij kleine hoeveelheid, gaat recht naar achteren. De urine is vaak vetter dan gewone plas en heeft een doordringende geur. Katten sproeien bij voorkeur ergens tegenaan, zoals een raam of muur. Katten die plassen, gaan gewoon gehurkt zitten. De hoeveelheid urine is groter dan bij het sproeien.
Waarom sproeien of plassen katten ineens in huis?
Als je kat in huis plast, kun je het best zo snel mogelijk de oorzaak achterhalen, zodat je er iets aan kan doen. Hoe langer je wacht, hoe kleiner de kans op een oplossing. Het is belangrijk om na te gaan of de oorzaak medisch is of niet. Hieronder geven we enkele mogelijke oorzaken waarom jouw kat in huis plast.
Territorium afbakenen
Sproeien is een communicatiemiddel voor katten. Ze bakenen hun territorium af door hun geur achter te laten. Op die manier tonen ze aan andere katten dat een bepaald gebied hun territorium is. Het sproeien kan dus vaker voorkomen als er een (nieuwe) poes of kater in de buurt woont.
Krolse poezen
Poezen sproeien om katers te laten weten dat ze vruchtbaar zijn en op zoek zijn naar een partner. Dit gebeurt vooral als er een actieve kater in de buurt woont. Dit kun je tegengaan door je kat te laten steriliseren. Wist je zelfs dat deze ingreep wordt terugbetaald met een kattenverzekering van SantéVet?
Hormonale oorzaak
Als de poes of kater niet gecastreerd of gesteriliseerd is, is de kans groot dat het sproeien een hormonale oorzaak heeft. De eenvoudigste oplossing is dan natuurlijk de kat te laten opereren. Dit verandert de hormoonhuishouding dusdanig dat het sproeien na de operatie stopt. Let wel, het kan zijn dat het al een gewoonte is geworden en dat de kat na de operatie gewoon door blijft plassen of sproeien in huis. Wacht daarom niet te lang.
Kat plast in huis na blaasontsteking
Als het gedrag van je kat verandert, maar in zijn omgeving is alles hetzelfde gebleven, dan is het plassen in huis een gedragsverandering. En dit kan een medische oorzaak hebben. De kat kan urinewegproblemen hebben, zoals een blaasontsteking, nierfalen of blaasgruis. Katten plassen dan veel, ook op ongewenste plaatsen (zoals in huis). Er zijn nog andere ziekten waardoor je kat in huis kan plassen, zoals suikerziekte. Door de hoge glucosespiegels heeft je kat veel dorst en moet hij dus heel vaak urineren. Ongereguleerde diabetes kan ertoe leiden dat je kat niet meer buiten of in de kattenbak plast, maar gewoon in huis.
Katten laten het doorgaans niet merken als ze ergens pijn hebben. In huis plassen is dan hun manier om je te vertellen dat er iets mis is. Aarzel niet om de dierenarts te raadplegen. Deze kan eventuele medische oorzaken vinden of uitsluiten.
Stress: kat plast in huis na verhuizing of na komst baby
Katten zijn stressgevoelig. Veranderingen in hun omgeving kunnen stress opleveren. Dit kan al gebeuren als je bijvoorbeeld je meubels van plaats verandert. Veranderingen kunnen ook groter zijn, zoals een verhuizing of als er een nieuw dier of mensje in het gezin komt. Stress kan ervoor zorgen dat de kat niet meer in de kattenbak plast, maar elders in huis. Wanneer de dierenarts geen medische oorzaak heeft vastgesteld, is de kans groot dat de kat stress heeft.
Wat kun je doen tegen katten die in huis plassen?
Zorg er eerst voor dat je zeker bent dat je kat geen medische aandoening heeft. Als je dit al kunt uitsluiten, ga dan na of er iets in zijn omgeving is veranderd. Is er niets veranderd? Dan ligt het misschien aan de kattenbak. Zowel de kattenbak als de kattenbakvulling zijn mogelijke oorzaken.
Zorg voor genoeg schone kattenbakken
Als je meerdere katten hebt, zet dan genoeg kattenbakken voor ze neer: één bak per kat en misschien zelfs nog één extra. Zorg ervoor dat de kattenbakken altijd schoon zijn. Let op, zelfs het verplaatsen van de bak kan stress opleveren voor je kat. Is de kattenbak groot genoeg? Staat hij op een rustige plek waar je kat in alle rust zijn behoeften kan doen? En het allerbelangrijkste: is de kattenbak schoon? Katten zijn héél schone dieren en willen dus plassen in een schone omgeving. Het is daarom heel belangrijk dat je elke dag de kattenbak(ken) schoonmaakt. Dat wil zeggen: de vuile korreltjes met ontlasting en urine uit de kattenbak verwijderen.
Let op de juiste kattenbakvulling
Sommige katten verdragen bepaald kattengrit niet. Heb je onlangs de kattenbakvulling veranderd? Dan kan dit de oorzaak zijn. Katten zijn echt gewoontedieren, dus het is niet verstandig om van dag één op twee het kattengrit te veranderen. Dan is de kans groot dat je kat deze niet wilt. Moet je toch van kattengrit veranderen, doe dit dan geleidelijk. De beste manier is om het oude grit met het nieuwe te mengen en de hoeveelheid nieuwe beetje bij beetje te verhogen. Deze transitie kan tot tien dagen duren.
Het is normaal dat je niet altijd onmiddellijk de juiste kattenbakvulling vindt voor de wensen en behoeften van jouw kat.
Wat moet je juist niet doen als je kat sproeit of plast?
Je kat plast of sproeit niet in huis om je te pesten. Het heeft dus geen nut je kat te straffen. Sterker nog, hij zal dat niet begrijpen, wat weer stress oplevert en het probleem dus alleen maar verergert. Vroeger zei men: "Draai de neus van je kat door de pipi en het probleem is opgelost." Dat mag je nooit doen, want dat kan het probleem nog erger maken. Goed gedrag moet beloond worden en moet je trainen. Fout gedrag mag NIET gestraft worden.
Middeltjes tegen kattenpis in huis
Als je kat in huis heeft geplast, is het belangrijk om deze plasplekken zo snel mogelijk schoon te maken en de geur te verwijderen. Hiervoor kan je gebruikmaken van geurverwijderaars. Katten zijn namelijk heel gevoelig voor geuren. Als ze eenmaal op een bepaalde plek in huis hebben geplast, is het mogelijk dat ze het later op dezelfde plek opnieuw zullen doen.
Hier zijn wat tips om de nare geuren van kattenpis tegen te gaan:
- Los wat zuiveringszout op in water, dit is een prima middel om geur te verwijderen. Gebruik geen chloor of ammoniakhoudende middelen.
- Lavendel, geranium, citroen en mottenballen kunnen ook geuren voorkomen.
- Je kunt bepaalde kamers van het huis afsluiten, zodat hij daar in ieder geval niet plast.
- Plaats de kattenbak op de plek waar je kat regelmatig plast. Katten hebben namelijk een voorkeur van waar de kattenbak moet staan.
Oplossing voor je kat: een stressvrije omgeving
Zoals eerder gezegd, moet je dus eerst vaststellen of er geen medische oorzaak is voor het in huis plassen. Indien niet, is het belangrijk om je kat een stressvrije omgeving te bieden.
Als je kat zijn dagelijks portie aandacht en liefde niet krijgt, om welke reden dan ook, kan hij in huis gaan plassen. De aandacht die hij daardoor krijgt, is weliswaar negatieve aandacht, maar dat is beter dan niks. Geef hem dus extra aandacht en speel voldoende met je kat! Als je kat bijvoorbeeld voortduren miauwt, geeft hij hiermee aan dat er iets mis is, dat hij misschien te weinig aandacht krijgt.
Laat je kat veel buiten. Katten zijn niet gemaakt om de hele dag binnen te zitten. Katten zijn jachtdieren die graag buitenspelen en jagen. Katten die veel buitenspelen, ervaren minder stress.
Heb je echt alles geprobeerd? Er is geen medische oorzaak? Niets in de omgeving is veranderd? Je vindt geen stressgerelateerde oorzaken? Probeer dan catnip of kattenkruid. Catnip bevat de stof nepetalacton. Deze stof prikkelt bepaalde cellen (receptoren in het orgaan van Jacobson) achterin de neus van de kat. Kattenkruid moet dus worden ingeademd om effect te hebben. Maar, niet alle katten zijn even gevoelig voor catnip. Oudere katten en kittens bijvoorbeeld reageren meestal minder op catnip. Probeer het gerust uit, want het kan geen kwaad. Catnip is niet schadelijk, verslavend of giftig.
Er zijn ook nog andere rustgevende supplementen die helpen je kat om te gaan met stress. Zo zijn er verdampers die je in het stopcontact steekt. Deze verdampers kunnen de stress van je kat reduceren, omdat ze gebruikmaken van feromonen. Deze geurloze stoffen kunnen katten kalmeren en geruststellen.
Helpt er helemaal niets? Neem dan contact op met een gedragsdeskundige. Deze persoon zal een analyse van het probleemgedrag opstellen en zo adviezen geven die aansluiten bij jouw kat.