De functie van de anaalklieren van de hond en eventuele problemen

Aan weerszijden van de anus hebben honden (en katten) een anaalklier (twee anaalklieren op elk dier). Deze worden ook anaalzakjes genoemd, wat eigenlijk een betere benaming is. Wat zijn anaalklieren? Wat is hun functie? Hoe legen honden hun anaalklieren? En tot slot, wanneer moeten ze geleegd worden en hoe gebeurt dat? Het gaat hier om een delicate operatie die het best door een dierenarts wordt uitgevoerd.

Wat zijn anaalklieren en wat is hun functie?

De anaalklieren zijn twee klieren die zich tussen de inwendige en uitwendige sluitspier van de anus bevinden en een vorm van zakjes hebben. In deze kleine zakjes of klieren zit een onaangenaam ruikende vloeistof of pasta die feromonen bevat. Feromonen zijn chemische signaalstoffen die dieren gebruiken om te communiceren. Het is echter niet helemaal duidelijk wat de precieze functie is van de anaalklieren van de hond (en kat), maar er wordt aangenomen dat honden deze nodig hebben om hun feromonen te verspreiden. Een hond stuurt via de feromonen (en dus via zijn anaalklieren) signalen door aan bijvoorbeeld andere honden.

Heb je je wel eens afgevraagd waarom honden (en ook andere dieren) bij ontmoetingen elkaars achterwerk besnuffelen? Alles draait hier om de geur die de anaalklieren verspreiden. Veel baasjes vinden dat gedrag van hun hond niet prettig, maar het is helemaal natuurlijk. Je hoeft je hond dus niet tegen te houden als hij dat doet.

De functie van anaalklieren en de problemen bij de hond © Shutterstock

Ontsteking van de anaalklieren: symptomen van volle anaalklieren

Hoe weet je of je hond last heeft van zijn anaalklieren? Hoe weet je of er sprake is van een ontsteking? Als je de volgende signalen herkent bij je hond, dan heeft hij hoogstwaarschijnlijk last van zijn anaalklieren en raadpleeg je best zo snel mogelijk een dierenarts:

•    Je hond heeft veel jeuk rond de anus. Als je hond veel jeuk heeft, gaat hij vaak likken of bijten rond de anus of zelfs 'sleetje rijden'. Dat gebeurt wanneer je hond zijn achterwerk over de grond schuurt. Let op! 'Sleetje rijden' kan meerdere oorzaken hebben. Wormen, teken of vlooien kunnen dit ook veroorzaken.

•    Naar, onaangenaam geurtje dat rond je hond hangt.

•    Soms kun je een open wondje rond de anus zien.

Oorzaken van ontstoken of verstopte anaalklieren

Als je hond last heeft van een ontsteking aan de anaalklieren, dan komt er geen of heel weinig vloeistof uit die klieren. Dat kan meerdere oorzaken hebben:

•    Een abces: dit kan de uitgang van de anaalklieren gedeeltelijk of geheel versperren.

•    Een tumor in de buurt van of in de anaalklieren die het evacuatiekanaal gedeeltelijk of volledig kan blokkeren.

•    Een ontsteking die voor een fistel zorgt, ook wel pijpzweer genoemd.

•    Inwendige parasieten (wormen) die zich vastzetten in het evacuatiekanaal van de klieren.

•    Aartjes (een droge grassoort) die niet alleen de huid van de hond kunnen doorboren, maar ook alle lichaamsopeningen kunnen binnendringen (vulva, schede, oren, neusgaten, ogen).

•    Een verwonding.

Oplossing van te volle anaalzakjes: uitknijpen of legen van anaalklieren

Honden hebben verschillende redenen om hun anaalklieren te legen en zo hun geur te verspreiden. Bij ontlasting worden de anaalklieren geleegd door de druk die erop wordt uitgeoefend door de ontlasting zelf. In dit geval spreken we van passief legen.

Het legen van de anaalzakjes kan ook actief gebeuren. In dat geval geeft de hond een signaal. Dit gebeurt in geval van stress, grote angst, paniek, enz. In het geval van actief legen kan de inhoud tot 1m20 ver worden uitgespoten, afhankelijk van het soort hond. Dit zal niet ongemerkt voorbijgaan aan omstanders omwille van de specifieke en onaangename geur.

Hoe en wanneer legen honden hun anaalklieren?

Als de hond geen problemen heeft aan de anaalklieren leegt hij deze gewoon zelf, gelijktijdig met de ontlasting of in geval van stress, angst of paniek. Soms lukt hem dit echter niet. Onder normale omstandigheden vereisen de anaalklieren dus geen speciale aandacht van de hondeneigenaar. Maar, als je hond zijn anaalzakjes niet zelf kan legen en je ziet dat hij vaak met zijn achterste over de grond schuurt, dan is het aan te raden om in te grijpen. Het is voor de hond namelijk niet prettig als de anaalklieren verstopt zitten.

Kleine hondenrassen, zoals chihuahua's, kleine poedels en teckels hebben vaker last van verstopte anaalklieren dan grotere hondenrassen.

De functie van anaalklieren en de problemen bij de hond © Shutterstock

Hoe voorkom je ontstoken anaalklieren?

Niet alle viervoeters hebben last van ontstoken anaalklieren. Heeft je hond hier regelmatig last van? Merk je dat je hond vaak dunne ontlasting heeft? Probeer dan eens zijn voeding te veranderen. Vezelrijke, kwalitatieve voeding verbetert het legen van de anaalklieren tijdens de ontlasting. Je kunt ook probiotica geven om de spijsvertering te bevorderen. De ontlasting wordt dankzij vezelrijke voeding en probiotica harder, waardoor de vloeistof uit de anaalzakjes makkelijker mee naar buiten gaat, samen met de ontlasting. Zo voorkom je dat je hond echt ziek wordt.

Let op! Probeer nooit zelf thuis om preventief de anaalzakjes leeg te knijpen. Dat is heel gevaarlijk en kan risico's met zich meebrengen voor je hond, omdat je zo de anaalzakjes kunt irriteren. Laat het uitknijpen altijd aan de dierenarts over! Met een hondenverzekering bij SantéVet hoef je je geen zorgen te maken over de kosten van deze ingreep!

Het legen van de anaalklieren van de hond door de mens

De techniek om de anaalklieren van de hond te legen is niet makkelijk en ook niet prettig. Aarzel daarom niet om naar de dierenarts te gaan. Hij weet exact hoe dit moet. Hij kan je eventueel laten zien hoe je het in de toekomst zelf kan doen als het nodig zou zijn. Wil je weten hoe het moet?

1  Zet de hond rechtop op jouw hoogte, bijvoorbeeld op een tafel.

2  Hou de hond vast, zodat hij niet beweegt.

3  Til de staart van de hond op om de anus vrij te maken.

4  Gebruik papieren handdoeken of een propere doek.

5  Oefen met twee vingers druk uit aan elke kant van de anus.

6  Oefen druk uit van beneden naar boven.

7  Veeg de anus van je hond droog als de vloeistof eruit is.

Tip: Door de hond te douchen, verdwijnen alle sporen van de stinkende geur.

Maar, zoals eerder gezegd, raden wij aan om een dierenarts te raadplegen als de anaalklieren van je hond verstopt zitten. Sommige verstoppingen kunnen namelijk vrij ernstig zijn. Als je toch zelf de anaalklieren van je hond leegt en je merkt dat de afscheiding wat groen van kleur is, ga dan ook naar de dierenarts.

Verwijdert de dierenarts de zakjes bij problemen met de anaalklieren?

De dierenarts zal controleren of er geen knobbeltjes zijn die het legen van de klieren verhinderen. Afhankelijk hiervan kunnen verdere tests nodig zijn om de diagnose te stellen. Als de klieren geïnfecteerd zijn, kan antibiotica worden voorgeschreven en afhankelijk van het probleem kan zelfs een operatie worden overwogen.

Is er sprake van een chronisch probleem? Dan kan een sacculectomie worden uitgevoerd. Bij deze chirurgische ingreep worden de anaalzakjes verwijderd. Dit heeft geen invloed op het welzijn van de hond nadien.

Delen :